Гулан Офлаз, фасилитатори соҳаи GAP UNDP, Туркия
Хоҳиши Гулан барои баргаштан ба решаҳои деҳқонии худ ӯро водор кард, ки муҳандиси кишоварзӣ шавад. Таҷрибаи амалӣ ва таҷрибаи худро муттаҳид намуда, ҳоло вай бо деҳқонони пахтакор дар Шанлиурфа, ки дар маркази истеҳсоли пахта дар Туркия қарор дорад, кор мекунад.
Дар нақши худ ба ҳайси Фасилитатори саҳроӣ барои GAP UNDP, Гулан ва дастаи ӯ барои 150 деҳқон дар 25 деҳа масъуланд. Онҳо ба саҳро сафар мекунанд, эҳтиёҷоти деҳқононро дар минтақаҳои лоиҳавии худ арзёбӣ мекунанд ва оид ба стандарти беҳтари пахта тренингҳо мегузаронанд. Максади онхо аз он иборат аст, ки ба пахтакорон барои чорй намудани усулхои устувори хочагидорй ва мунтазам такмил додани тачрибаи худ.
Чӣ шуморо водор кард, ки дар соҳаи пахтакорӣ кор кунед?
Ман мехостам, ки ба рушд ва такмил додани истеҳсоли пахта мувофиқи амалияи устувори пахтакорӣ, дастгирии шароити беҳтари кори деҳқонон ва коргарони хоҷагиҳои деҳқонӣ ва бидуни вайрон кардани мувозинати табиии экосистема фаъолият гузаронам. Ман хурсандам, ки дар пахтакории устувор кор мекунам ва дар ин қадами истеҳсоли он саҳм мегузорам.
Мушкилоти калонтаринро шумо дар ҷамоатҳои пахтакорӣ, ки шумо кор мекунед, мебинед?
Дар пахтакорй бисьёр душворихо мавчуданд. Пеш аз ҳама, дар хотир доштан муфид аст, ки барои ҳар яки мо тағир додани одатҳое, ки аз аҷдодони худ омӯхтаем, душвор аст ва дар ин замина деҳқонон ба парвариши пахта бо истифода аз усулҳои анъанавии кишоварзии худ одат кардаанд. Масалан, мо мушохида кардем, ки дехконон сарфи назар аз эхтиёчоти растанихо обу дорухои захрнокро аз хад зиёд истифода бурда, бе ягон тахлили хок ба замин нурй медиханд. Бисёриҳо инчунин аз ҳуқуқҳои меҳнатии худ ва дастгирии дастрасии онҳо огоҳ нестанд.
Оё шумо метавонед ягон мисоли амалияҳои наверо, ки боиси тағйироти мусбӣ гардиданд, нақл кунед?
Вақте ки ман ба кор шурӯъ кардам, ман дидам, ки деҳқонон бе назардошти сатҳи ҳадди ҳашароти зараррасон пеститсидҳоро истифода мебурданд, ки ин боиси аз ҳад зиёд истифода шудани пестисидҳо гардид, ба экологияи заминҳои кишоварзии онҳо зарар расонида, хароҷоти кишоварзиро зиёд ва муқовимати саршумори ҳашароти зараррасонро зиёд кард. Дар GAP UNDP мо ба фермерон оид ба аҳамияти кам кардани истифодаи пестисидҳо, чен кардани шумораи популятсияҳои зараррасон пеш аз пошидани пеститсидҳо ва ҳавасмандгардонии ҳашароти фоиданок, ки ҳамчун мубориза бар зидди ҳашароти зараррасони табиӣ амал мекунанд, тренингҳо ташкил ва мегузаронем. Мо инчунин бо деҳқонон барои ҳалли масъалаи истифодаи об ва пешгирии исрофкории аз ҳад зиёди об тавассути чен кардани истифодаи онҳо ва насб кардани системаҳои обпошӣ ва обёрии қатрагӣ дар саҳроҳояшон ҳамкорӣ мекунем. Мо дидем, ки таҷрибаҳо ва рафторҳо бо мурури замон ба самти беҳтар тағйир меёбанд.
Махсусан чй шуморо ба кор бо занон дар пахтакорй водор мекунад?
Дар пахтакорй кисми зиёди кувваи кориро занон ташкил медиханд. Бисёре аз занон дар минтақаҳои пахтакори Туркия сатҳи таҳсилоти паст доранд ва аксар вақт дар хоҷагиҳои оилаи худ кор мекунанд, то дар даромади муштараки оила саҳм гузоранд. Ман мехоҳам, ки дар бораи шароити беҳтари кор огоҳӣ дошта бошам ва занонро бо роҳи рушди малака ва дониши техникӣ ҳавасманд гардонам, ба онҳо барои саҳм гузоштан ва нақши худро дар парвариши устувори пахтакорӣ дастгирӣ кунам.
Шумо ба чамъиятхои пахтакорй, ки дар онхо кор мекунед, чй умед доред?
Мо якчоя дар оянда хам ба кори устувори пахтакорй дар мамлакатамон хисса мегузорем ва шароити мехнату маишати хамаи дехконону коркунони фермахо, махсусан занонро бехтар менамоем.
